DERLEME ADANA'CA SÖZLÜK

·       Çimmek = yıkanmak

·       kındırmak= aralamak

·       küncü = susam

·       zibil = çok, aynı zamanda çöp anlamına gelir

·       mintan = gömlek

·       gıllik = kücük, minik

·       cülük= civciv

·       helke = kova

·       cıncık = cam

·       dinelmek = ayakta durmak

·       geçek = geçelim

·       dönek = dönelim

·       binek = binelim vs

·       he = evet

·       abov = aman

·       çeerdek = çekirdek, ayçiçeği, günebakan

·       Aşörtmen = eşofman

·       dam = çatı

·       bocit = bakır ya da aliminyum sürahi

·       zibil = çöp

·       zibillik = çöplük

·       zibil gibi = çok, gereğinden fazla miktarda

·       hayma = damlarda asma dallarının toplandığı çardak

·       araya gitmek = ziyan olmak

·       davşan = tavşan

·       Gıran = yaramaz çocuk

·       allöş = bir şaşırma nidası

·       çul = kilim, yer yaygısı

·       peşkir = havlu

·       galan = bundan sonra

·       galle : kasa, içine para konan çekmece

·       zıypmak: kaymak

·       eke: Kibirli, ukela, bilmiş bilmiş konuşan, kimseyi beğenmeyen

·       ziplemek : Saplamak

·       cıbartmak : Birinin çıplak yerine vurunca orayı kızartmak yakmak

·       cıbarmak : Vurulan yerin kızarması yanması

·       Gıcık almak : Birinden gıcık alırsanız onun doğrusunun

·       gulle : misket, bilye

·       dakkalık gulle : Atışlarda kullandığımız gulledir

·       devrisi gün : Sonraki gün

·       beriki gün : Önceki gün

·       Duzsuz : (tuzsuz) : lüzumsuz insan tüm gıcık özellikleri bünyesinde barındıran insan her türlü durum için kullanılabilir.

·       Ondan kertim: ondan sonracım

·       Yazı: tarla

·       yuka: sığ, yüksek ya da derin olmayan

·       çomça = kepce

·       avel=aptal

·       böcü=zehirli örümcek

·       bayaktan=az önce

·       bider=tohum

·       banadura=domates

·       cılk=çürük

·       cere=kulplu testi

·       cibiliyet=geçmiş

·       dulda= sığınak, kuytu yer

·       döş=göğüs

·       enik=köpek yavrusu

·       eşgi=ekşi

·       esvap=çamaşır

·       essah=sahi

·       Eli eğri : Hırsız

·       Hırkız: Hırsız

·       Malıyla malamat olmak = Parasıyla Rezil Olmak

·       Epey cıncık kırdı =Pot kırmak

·       Mart sıpası = Yerinde duramayan

·       Ziv ziv gezmek = Bol bol gezmek

·       Eşkere konuşmak = Boş yere konuşmak

·       Mezhebi geniş = Herşeye uyan

·       Zurnanın zırt dediği yer = Konunun en önemli noktası

·       Gece mitilde yatar gündüz çalım satar = Durumuna bakmadan caka satmak

·       Ağzının domarışından omar diyeceğini anlamak= Söyleyeceği şeyi hareketlerinden anlamak

·       Gel gelelim çam kertmesine= gelelim kurufasulyenin faydasına

·       Mitili atmak = Yerleşmek

·       Mukufuna varmak = Anlamak

·       Anası sarımsak, babası soğan =Sıradan

·       Göz görgüsü ne oldum delisi = sonradan görme

·       Ne ondurur, ne öldürür = Ne durumunu iyileştirir, nede çok kötüleştirir

·       Gözünden sürmeyi çekmek = Kurnazlık

·       Nuh Nebi'den kalma = Çok eskiden kalma

·       Aydan arı, günden duru olmak = Parlamak

·       Oklava yutmuş yılan gibi = Eğilmekte zorlanıyor gibi görünmek

·       Havsalası almamak = Anlayamamak

·       Pel pel bakmak = Garip garip bakmak

·       Hem nalına hem mıhına =iki yüzlülük

·       Pinti Bekir = Pintiliğin bir derecesi

·       it kılı postal bağı = Bir işe yaramaz

·       Poyrazdan alıp yele vermek = Harvurup harman savurmak

·       Cinleri başına ağmak = Delirecek şekilde kızmak

·       Sepeti seyrek = Ağzında lafı tutamamak

·       Çalıyı tepesinden sürmek = Ön yargılı olmak

·       Kanı soğuk =Az konuşan, sessiz

·       Sütü bozuk = şerefsiz

·       Köküne acı soğan doğramak = Kökünü kazımak

·       Tilkiye tavuk güttürmek = Olmayacak işi yapmak

·       Kuru derede sele gitmek = Olmayacak duruma düşmek

·       Un çuvalı gibi tozar =Kendi kendine kızıp durmak, köpürmek

·       Dussuz dussuz konuşmak = Salak salak konuşmak

·       Elem eşkere = Açıkça

·       Yayan yapıldak yola düşmek= Yalın ayak, başı açık yola düşmek

·       Mısmıl= müsait

·       Taka= Pencere

·       dıkılmak= içeri girmek

·       Suğluk veya suuluk = Bıçak

·             Lenger= Genişçe bakır pilav gibi yiyecekleri koymaya, servis yapmaya yarayan

·       Celfin= Genç Tavuk

·       Düve= Genç inek

·       Kuskun= Eşeklerin semerin üzerinde tutmaya yarayan kalçasına dolanan geniş bant şeklinde kuşak.

·       Kuskunu Düşük =Deyim olarak anlamı rüküş veya salaş giyinmiş anlamındadır.

·       Köşker= Ayakkabı tamircisi

·       gadanı aliim=günahların benim olsun

·       nahal geldin=ne zaman geldin...

·       laylon= traktör römorku

·       anarya= “geri” anlamına geliyor.

·       vırrığı yelli = aklı bir karış havada

·       tike = kuşbaşı et

·       cibindirik = cibinlik

·       gulle = bilye, bilya, misket

·       manık = kedi yavrusu

·       gındırık = aralık, az açık, küçük boşluk

·       Balcan: Patlıcan

·       Böğün: Bugün

·       Demikten: Demin, biraz önce

·       Sinemiya: Sinemaya

·       Hammetmek: İyi yapmış olmak, dinleyenin hoşuna giden bir şey yapmış olmak

·       Dışlığı gelmek: Yapılan bir şeyin yapanın hoşuna gitmesi

·       Gıvrışık (Yol için): Dolambaçlı

·       Ganalın çenesi: Kanalın karşı tarafı

·       Bicibici: muhallebi benzeri bir tatlı, üzerine rendelenmiş buz ve gülsuyu ile servis edilir.

·       Karsambaç : Bicibici nin sadece buz ile olanı.

·       Haşlama (veya aşlama) : Meyan kökünden yapılan bir içecek. Haşlamacıların özel kıyafeti ve pirinç olduğunu sandığım özel bir sırt bidonu bulunurdu ve metal bardaklar ile bir tür müzik yaparlardı.

·       Deblek: Darbuka, Dümbelek

·       Kiriştek: Topaç

·       Feriştah: En üstün, en iyi

·       Döölet: Devlet

·       Gayfe: kahve

·       Cuvara: Sigara

·       Culuk: Hindi

·       Dezze: Teyze

·       Bibi: Hala

·       Tiyare: tayyare, uçak

·       Cenderme: Jandarma

·       Gaplık: Mutfak rafı

·       Zabah: Sabah

·       İramazan: Ramazan

·       İremzi: Remzi

·       Hössün: Hüseyin

·       Pontil: Pantolon

·       Kenef: Tuvalet

·       Çomça: Kepçe

·       Gıylı: Ağzı geniş testere

·       Köynek: Gömlek

·       Idara: İdare binası

·       Petelek: Patates

·       Patetis: Patates

·       Gıyı : Sınır

·       Cahal: Cahil

·       Aşşa: Aşağı

·       Bayak: Az önce

·       Pambık: Pamuk

·       Baldırcan: Patlıcan

·       Eşgere: Aşikâre, açıkça

·       Gamıyon: Kamyon

·       Motur: Traktör

·       Gelek-gidek-inek-binek: Gidelim-gelelim-inelim-binelim

·       Ellof çekmek: Nara atmak

·       Allahına mı? : Hayret ifadesi olarak sahi mi?

·       Makine: Tabanca

·       Dellenmek: Deliye dönmek

·       Köten: Pulluk

·       Büllük: Çocuk pipisi

·       Deke: Teke, erkek keçi

·       Boğanak: Yoğun yağmur

·       İbabel: Deli, tuhaf hareketleri olan.

·       Gancık: Dişi

·       Metel: Masal

·       Ak pakla: Kuru fasulye

·       Boyalalı pakla: Barbunya

·       Küncü: Susam

·       Sekmek: Kirizma

·       Hezen: Mertek

·       Bıllık: Dana

·       Taka: Pencere

·       Urba: Elbise

·       Elam: Galiba

·       Çamdır: kırma, melez

·       Keykinmek: sürtünmek

·       Hoşşik: Yalaka, yağcı

·       Pelpir: Yabani üzüm

·       Cübür: Toz, posa

·       Eftik etmek: Atıştırmak

·       Paça çemirlemek: Paça sıvamak

·       Gelebicin: Yayın balığı

·       Kendir: halat

·       Telis: çuval

·       Siftinmek: sırnaşmak

·       Mabal: Günah

·       Mabalını almak: günahını almak

·       Mitil atmak: bir yere yerleşmek

·       İt ayağı yemek: çok gezip dolaşmak

·       Alımını almak: layığını bulmak, açıkta kalıp üşümek

·       Başını bağrını yesin: Lanet olsun, kahretsin

·       Susası gelmek: Susamak

·       Umsuluk olmak: Umduğunu elde edememek

·       Cılkı çıkmak: Bir işin iyice bozulması, abartmak

·       Sıtkı sıyrılmak: Birine karşı güvenini yitirmek

·       Gert gert gezmek: Kabadayıca gezmek

·       Gırkım atmak: Düğünde hediye olarak para atmak

·       Hışı çıkmak: çok yorulmak, bitkin düşmek

·       Öllüyün körü: canın cehenneme, yok daha neler

·       Allüş çekmek: çok sevince nara atmak

·       Burnuna komamak: değer vermemek

·       Araya gitmek: Ziyan olmak

·       Ziv ziv dolaşmak: boş boş amaçsız gezmek

·       Ford atmak: hava atmak

·       Gadasını almak: birinin günahını almak

·       Malıyla malamat olmak: parasıyla rezil olmak

·       Dalabı olmak: bir şeyin bağımlısı olmak

·       Dışlık vermemek: rahatsız, huzursuz etmek

·       Gani garran olmak: bolluk içinde kalmak

·       Kırık tutmak: evli birinin dost tutması

·       Mahana etmek: bahane etmek

·       Mavra yapmak: palavra atarak gevezelik yapmak

·       Kırfacana vermek: saldırmak, ortalığı dağıtmak

·       Cımcılık olmak: baştan aşağı ıslanmak

·       Zortluk olmak: dalga geçilecek duruma düşmek

·       Denk: Yük

·       Demitten: biraz önce, demin

·       Mavra: palavra

·       Fallik: Fingirdek, hafif meşrep

·       Tummak: suya dalmak, yıkanmak

·       Antiriş: uyduruk

·       Lavgar: çok konuşan, geveze

·       Darı: mısır

·       Mahluta: mercimek çorbası

·       Kerana: genel ev

·       Tuturuk: çok ekşi

·       Eşki: ekşi

·       Kavsara: ağaçtan yapılmış kasa

·       Sasımak: kokmak, bozulmak

·       Zıypmak: kayarak düşmek

·       Seme: uyuşuk, beceriksiz

·       Andelüp: acaip, şaşkın

·       Mahzere: tahin imalathanesi

·       Haral: büyük çuval

·       Bolamadı: genişçe, şöyle rahatça

·       Cerre: kulpsuz toprak testi

·       Tosbağa: kaplumbağa

·       Deyha: işte orada

·       Ganel: su kanalı

·       Zaar: galiba, sanırım

·       Icık: biraz

·       Ötegeçe: karşı taraf

·       Debbe: büyükçe bidon

·       Düneen: dün

·       Dene: tane

·       Sokum: dürüm

·       Sırt: elbise

·       Siptilli: sebze pazarı

·       Manık: kedi yavrusu

·       Seyip: başıboz

·       Urup: çeyrek, dörte bir

·       İrişkin: et sucuğu

·       Kallavi: Büyük

·       Tapan: Tarlaya atılan tohumu örtmek için gezdirilen, ağaçtan geniş araç, sürgü

·       Cillop: Parlak, pırıl pırıl

·       Cilte: Semer ipi, Semere yük vurmak için kullanılan ucu çatallı sopa

·       Becik: Buzağı, Çam kozalağı