Pazar, Temmuz 25, 2021

“YENİ ÇEŞME PROJESİ” DİVANELİK Mİ?


 Yeniden ve yine “YENİ ÇEŞME PROJESİ” gündeme alındı gibi bir görüntü var… Proje detayları ne yazık ki belli değil, en azından kamuoyu açısından belli değil… Yine hikmetinden sual olunmaz, ne eylerse güzel eyler, dedik ve kenara çekildik… Başta karşı çıkanlar şimdi destekçi oldu, karşı çıkanlar azaldı… Konu zamana yayıldı, alt komisyona havale edildi, küçültüldü, büyütüldü, konsept değişti, alanı değişti, vs vs gündemin hayhuyu içinde çaktırmadan ama illiyet ve iltisaklarının boyutu köpürtülerek ya da büyütülerek, ünlü ve bir hayli sık kullandığımız deyim uyarınca, “istim arkadan gelecek” ile pupa yelken… Yani klasik; “biz biliyoruz ne yapılacağını, bir de size mi soralım” başlıklı aşk hikayesi… Allah selamet versin, ne diyelim… Ama Allah var, sunum fevkaladenin fevkinde; “golf sahaları, devasa müze, uluslararası uçuşa münasip havaalanı, yaklaşık 100.000 nitelikli yatak kapasiteli oteller, nitelikli olimpik boyutta spor tesisleri, motor sporları pisti, kongre fuar ve etkinlikleri merkezleri, opera, bale, sinema ve tiyatro salonları, özel galeri ve sergi salonları, sağlık temelli termal merkezleri, agro turizm alanları, doğa turizmi alanları, ekstrem macera ve doğa spor alanları, tema park ve film plato alanları, yat limanları, kişisel yat bağlama alanları, bilişim teknolojileri serbest bölgesi, futbol sahaları…” vs vs ne bulduysam içeriğe kattım tadında… Yahu bu faaliyetlerin bir kısmı diğerinin tekzibidir diyen birkaç kişi dışında ses çıkmıyor… Moda ya “torba” yapmak, kırk ambar tadında, atarsın içine her şeyi, hooop oldu sana torba, biri diğerinin etkisini azaltırmış, kimin umurunda, esasen bu bir sunumdur, söylendiği gibi de olması gerekmeyebilir, eeee, ne demiş atalarımız, “kervan yolda dizilir”… İlaveten, maksat her kesimi ve herkesi memnun etmek değil mi?... Devammmm… Yaptıklarımız, yapacaklarımızın garantisidir, repliği sahnede yeniden ve yine… Biz izlemeyi sanat haline getirdikçe, filmin habire devamı çekiliyor… Ve görünen o ki ve de hiç şüpheniz olmasın ki, devam da edilecek… Ama olsun, “ne vereyim abime” tadında her beklenilen ya da akla gelen faaliyeti torbaya koydun mu, geniş “konsensüs” oluşuveriyor kendiliğinden… Kim takar, bu söylenenlerin gerçeklik payı var mı, olabilir mi, sorularını… Şimdilerde hâlâ var mıdır bilmiyorum, “SimCity” diye bir bilgisayar oyunu var idi, bilgisayar ortamında kendi kentinizi oluşturuyor ve yönetiyor idiniz, bu strateji oyunundan dahi nasiplenmiş olmak karşıtlıkların bir balans dahilinde nasıl yönetilebileceğinin ayartına varmayı getirebilir, de işte…

Dün bir arkadaşım gönderdi, “Türkiye Ormancılar Derneğinin” bir basın açıklamasını, okuyunca içim karardı, gerçi farklı açılardan değerlendirerek benzer kaygıları hep taşıyordum ve bu nedenle de taa başından beri karşı idim bu projeye ve hala da karşıyım ve de karşı olacağım… Önceleri karşı olup sonra alkışçısı olanları da Allah ıslah etsin diyorum… Çeşme Yarımadasının yaklaşık 30.000 ha.lık alanının 17.000 ha.sı proje dahiline alınıyor ve nurlu ufuklar tadında “Türkiye’nin Cannes’i” olacağı takdimi ile sahne alıyor… “Zemin+2 kat olarak öngördüğü yatay mimaride kullanılacak malzemelerin çevre dokusuna uygun olacağı, çevre sertifikasına sahip, sürdürülebilir-doğa dostu bir turizm uygulaması olacağı” cilası ile vaat takdim ediliyor lakin yukarıda sayılan ve bir arada olma şansları nerdeyse imkansız bir dolu faaliyet ile de soslanarak keyifli ve kabul edilebilir hale getiriliyor. Neymiş ana fikir, yatay mimari de, dikey asla değil, çevreye uyumlu konut projeleri, evet bence de hesap bu… Aksi takdirde buraya ne Karadeniz’den müteahhit, ne de çok güvenilen Arap sermayesinden kaynak akmaz… Bilmeyenlere, müracaatları halinde, Arap sermayesi üzerine bildiğim kadarı ile hisse ve kıssalar aktarırım… Aaaa devlet garantisi, yani, marinalara yat sayısı garantisi, havaalanlarına yolcu garantisi, golf sahalarına oyuncu garantisi, müzelere ziyaretçi garantisi, sinema salonlarına seyirci garantisi, bak işte buna bir şey diyemem, işte o zaman olur belki de… Yahu birileri bu romantik takdimleri hayalleri olarak sunabilir, bu çok anlaşılabilir ve kabul edilebilir de bari biz çok sevdiğim ve Anadolu’da çok yaygın kullanılır lakin az uygulanır söz gereğince tutum takınalım; “söyleyen deli ise dinleyen akıllı olacak”. “100.000 kişilik nitelikli yatak, 100.000 kişilik istihdam” takdimi elbette çok ciddi karşılık bulur günümüz Türkiye’sinde… Canım Yurdumun maalesef çalışabilir nüfus stoku o kadar büyük ki… Neyse ulvi ve kutsi politik mülahazalara dalmayalım…

 

Golf sahaları ise başlı başına bir felaket hatta rezalet bir önermedir… Önerenler biliyordur şüphesiz de, dinleyenlerin lütfedip biraz tefekkür edip konunun boyutlarına vakıf olmaları kaçınılmazdır. 19 Aralık 2018 tarihinde “Golf yatırımı” başlıklı bir yazımda, şüphesiz kendimce ve bilgim ve görgüm çerçevesinde konuyu incelemiştim, su rejimi, kullanılan kimyasallar ile toprağın ve yeraltının nasıl kirletildiği, müşteri portföyünün tüm dünyada nasıl ve kimler tarafından oluştuğu ve de hepsinden önemlisi istihdama katkısının ne kadar küçük olduğu vs vs… İstenirse  https://sosyalyasamdaalternatif.blogspot.com/2018/12/golf-yatirimi.html linkinden detaylara ulaşılabilir.

 

Gelelim havaalanı konusuna; şu an Çeşme’nin yegâne su kaynağı “Kutlu Aktaş Barajının” su toplama havzasının tam göbeğine inşa edilerek, zaten su fukarası Çeşme’nin daha da sıkıntıya gark edilmesi gözden kaçıyor herhalde… Yahu hazır bulmuşsun Allah’ın bedava suyunu, ki o bile çok yetersiz, bırak Allahaşkına dokunma… Zaten açtığın derin kuyularla temin edilen suyun ki o da arsenik içeriği riski bir hayli fazla bir su onu paçal etmekte kullanıyorsun, bi dur, bi karıştırma… Aaa bu muhteremlere şimdi bunları söylüyoruz ya, ben biliyorum bu abilerin cevapları vardır ve çok nettir. Denizden “reverse ozmos” yöntemi ile su arıtacağız ile başlayan, İzmir’in muhtelif barajlarından isale hatları ile getireceğize kadar, hatta yağmur dua seanslarını arttıracağıza kadar varır…

 

Hele siz; şu andaki nüfusa ciddi temiz ve sağlıklı su temin edin, atık suyu yeterli ve sağlıklı toplayın, arıtın, gelin sonra bunları da yapacağınız konusunda bizi ikna etmeye çalışın. Bu kadar çok temiz su kesintilerinin ters basınç ile atık su şebeke karışımları sonuçlarına hiç girmeyeceğiz. Terfi istasyon kifayetsizliği nedeni ile yeni kanalizasyon şebekesi yapamıyoruz, siz şimdilik foseptik ile idare edin yaklaşımına lafımız da yokken…  Lütfen, andövülüz de sizin sandığınız kadar da değil, bunu da bir görün gari… Lütfen bu projenin tamamından da hatta küçük bir parçasından da uzak durun, Çeşme’nin geleceği adına… Raporda değinilen, yöreye özgü nadir hayvanlar ile yine yöreye özgü endemik ve nadir bulunan bitki örtüsüne verilecek zarar ortada iken agro turizm gibi örtülere sonraki yazılarda devam etmek üzere…

Cumartesi, Temmuz 17, 2021

OKUMAK SEVDADIR

 

Geçen yıl “Benim Gözümden ÇEŞME” adı ve “Hatırladıklarım, beklentilerim, hayallerim” spotu ile de kapağı hazırlanan ve “İstedim ki insanlar; kalemimin gücü ölçüsünde benim gözümden, öğrendiklerimden, hatıramdan, hayalimden ve beklentilerimden oluşan “Çeşme’yi” görsünler. İnancım odur ki, herkes Çeşme’yi ve de Ülkesini en az benim kadar seviyordur ama ben farklı sevdiğimi farklı yaklaşım ve düşüncelerime dayandırarak aktarmaya çalıştım ve de devam ediyorum. Esasında mezkûr birikimlerimi başlangıçta, hani insanlar günlük tutarlar ya tam da o manada, “anılarım” olsun yazayım diye yola çıktım ancak ortaya çıkan bilgileri sadece kendime ait olarak tutmanın, sadece kendime saklamamın cimrilik olacağına kanaat getirdiğim andan itibaren yayınlama kararı aldım. Oluşacak “Çeşme Kent Kültürüne” katkı sunacak eserlere yol açması dileği ile iyi okumalar diliyorum. İstedim ki; “kitapsız” demesinler…” sunumu ile de basılan ilk kitabımın dağıtımını bedelsiz ve çok büyük ölçüde dostlara yönelik yapmıştım. Farklı farklı kentlerde oturan dostlara dağıtımı da gerçekleşti lakin ellerine ulaşanları da maalesef telefon ile arayarak teyit etme işlemi bana düştü. Maalesef dostlarımın önemli bir bölümü “teşekkür etme” nezaketi ve lütfu göstermekten ısrarla uzak durdular. Muhtemelen emeğe ve ürüne verdikleri değer bu kadar idi. Ve korkarım ki bu muhteremler kendi aile ilişkileri içinde de böyledirler. Ve ne yazık ki bu muhteremlerin çok büyük çoğunluğu, bir zamanlar, ülke adına ve üstüne çok büyük hayalleri ve iddiaları da var olanlar ya da öyle olduğunu zannettiklerimiz idi ve bu hayallerini sitayişle çevreleri ve toplumla paylaşıp “nurlu ufuklar” tiratları atıyorlar idi. Gelin görün ki bu zevat için “bedava sirke baldan tatlıdır” atasözü bile kocaman bir hiç imiş. Ve inanıyorum ki hiçbiri de kapağını bile açmamış olabilir… Canları sağ olsun, ne diyelim… Esasen onlar teşekkür ya da takdir etsinler diye yazılmış olmadığı da bir kesindir mezkûr kitabın… Bunların bir kısmı koca koca mühendisler, doktorlar ve hukukçular olarak faaliyetlerine bir tarafları yöneterek devam ediyorlar, hala… Ve çok muhtemelen de etraflarındaki olumsuzlukları kocaman kocaman kelamlarla eleştirmeye devam ederek arz-ı siyaset eyliyorlardır. Vay ki vay…

Ancak tüm bunlardan ziyade kalbimi kıran, gönlümü yakan bir olay var ki paylaşmadan edemeyeceğim. Evden çıktım, otomobilin bagajını açtım bir şeyler yerleştireceğim, tam o sırada çok yakından tanıdığım birisi motosikleti üstünde geçerken durdu, hâl hatır soruşmak için. Bagajda ihtiyaç olursa diye bulundurduğum kitabımdan bir taneyi kendisine takdim etmek istedim. “Dur sana bir kitabımı hediye edeyim” dedim, adam ne desin beğenirsiniz “benim kitap okuyacak zamanım yok” … Laf bitmiş gayri… Adam, yukarıda bahsettiğim muhteremler kadar bile olamamış, almaya bile tenezzül etmemiş… Bir bakıma kitabın akıbetinin muhtemelen benzer olduğunu ya da olacağını tahmin etmeme karşın lütfedip beni kitap hediye etme lüksümden de etmişti. Ne diyelim… Haydi şimdi düşünün bakalım, “hangi ara biz bu hale geldik” kelamını eksiksiz ve sürekli paylaşan muhteremler…

Evet, biliyorum kitap okumak zor bir uğraşıdır, interaktif olmayı gerektirmektedir, TV izlemek öyle mi, pasif olunması bile kafidir hatta hafif uyuklayarak hatta tek gözle bile seyredilebilir durumdadır. Kitap ise akıl ve zihin zindeliği gerektiren bir faaliyettir. Az okuyup çok bilmek istiyorsanız da tereddütsüz tercihiniz TV olmalıdır. Oysaki; kitap okumak, öğrenmektir, daha iyi bilmektir, aydınlanmaktır, katılmasan bile önermeler ve görüşler üstüne kıyaslamalar yapabilmektir, fikri zindelik teminidir, sürekli güncellenmektir, hoşgörüyü arttırmaktır, özgürleşmektir, paylaşabilme becerisini çoğaltmaktır, akli boşlukları doldurmaktır, vs. vs. hülasa kitap okumak hayatı okumaktır. Okuduğunu anlamak ve yorumlamak insana derinlik katar, derinlik ise akli serinlik ve hoşgörü kaynağıdır.

Lakin, bizler tek kanallı TV günlerinde, TRT’nin bilgi yarışması programlarında bile “boş zamanlarımda kitap okurum” subuk klişe kelamlar ile aklı hamule olmuş bir ırkın ahfadıyız. Esasen kitap okumayı öne çıkarır görüntüsü altında, kitap okumanın boş zaman doldurma meselesi, hatta dolgu malzemesi gibi bir subliminal mesaja tekabül ettiğini hep göz ardı ettik…  Boş zamanlarda “kitap okurum”, böyle bir şey olur mu Allasen, kitap okumak için boş zamanı mı bekleyeceksin, bu kabil okumayı bu manada romantik bir faaliyet gibi göstermenin nasıl bir gayesi olabilir. İşte gelinen nokta… Boş zaman bulamayan Canım Yurdumun insanına göre, kitap, ihtiyaç listemizin ne yazık ki 235. sırasını oluşturmaktadır, hem de 2016 yılı verilerine göre, şimdikinin daha iyi olduğunu söylemek ise beyhude bir çaba olarak kalır. Kitap satışları ortadadır. Daha da çarpıcı olanı ise, Canım Yurdum insanın “kitap okumaya ayırdığı süre” 1 dakikadır (yazı ile bir dakika). İlave yorum ve izaha gerek var mı? Zinhar… Oysa aynı Canım Yurdum insanı TV izlemeye 6 saat ve internete 3 saat ayırıyormuş, vs vs… Örneğin; bir türlü Canım Yurdumda kitap hediye edilme işi neden bir davranış modeli olamadı, bilemiyorum… Yorumum var da yüzüne vurarak “kimseyi ağlatmayayım” şimdi. Kitap hediye etme konusunda Canım Yurdum 180 ülke içinde 140. sırada… Daha çok kelam edilebilir de faydası olur mu bilmiyorum… Hobileriniz nedir sorusuna “kitap okumak” diye cevap veren ve yazan andövüller de var bu ülkede. Belki de gençliğimizde biz de öyle davranıyorduk, hani meşhur “hatıra defteri” doldurma sırasında sorulan sorulara verilen cevaplarda, çok şükür ki bu ayıbı tespit edip attık sırtımızdan… Hani bir de “yahu kitap çok pahalı” diye yakınan bir grup da vardır ki, bunlara da “iğne de ilaç da kâr etmez”… Mezkûr zevat sigaraya hiç acımadan çok daha fazlasını harcar ama nedir izahı, bağımlılık ve alışkanlık, be adam okumayı da bağımlılık ve alışkanlık haline getirsene… Nerdeee… Aman yanlış anlaşılmasın, derdim ve muradım okumayanları tahkir etmek değil, tam tersine bir durum tespiti yapmaktır kendimce… Onların daha mutlu ve huzurlu olduğunun kesinlikle bilincindeyim…

Kitaptan edinilen bilgiyi yeni kitaplarda pekiştirmek, pekişen ve biriken her bilgiyi toplum ile paylaşmak, insanı huzurlu ve mutlu kılar, bu çabadan asla vaz geçilmemelidir, bence…

Okumak bilmek demektir ve bu yüzden okuyanın dostu da çok olur çünkü bilen insan bilmediği az olduğundan az düşmanı ve düşmanlığı olmaktadır. Hülasa, ben cahilleri çok seviyorum, onlar ki, her şeyin en iyisini bilirler, bilmeleri de okumamaları sayesindedir ya işte bu da her şeyin üstündedir.


Pazar, Temmuz 11, 2021

ÇEŞME TARIMI ve MİKROKLİMA

Çeşme Belediye Başkanı Ekrem Oran; “Çeşme anasonu sahneye geri döndü, taklitlerinden sakınınız” diyerek Çeşme’de yeniden anason dikimi konusunda üretim yapmak isteyenlere destek olma iradesini ortaya koydu. Evet, irade beyanı ve fiili destek, gerek şart lakin yeter şart mı, şüphesiz değil. Her şeye rağmen üreticiye cesaret ve destek manasında önemsediğim bir atılım. Evet gerek şart diyorum çünkü böyle bir irade beyanı ile başlar her şey lakin yeter şart mı diye soruyorum, ne yazık ki, hayır. Çünkü genel manada tarım politikaları ortada, asıl önemlisi ise, Çeşme’nin çok uzun yıllardan beri ekonomik faaliyet alanında eksen değişikliği… Şimdi bakıyorum bu haber üstüne yazılanlara ve yapılan yorumlara, “tarım yapılacak yer mi, kaldı” ile başlayan “Başkan göstermelik işler yapıyor” denilmesine kadar… Gösterilen her yaklaşım kendi içinde doğru lakin eksik, dolayısı ile eksik olduğu için de yanlış anlaşılabilecek kadar da geniş perspektifli ve ciddi veri kullanılmadan yapılmış değerlendirmeler gibi görülebilir. Evvel emirde Başkan göstermelik yapıyor ama az bir şey mi, burun kıvrılacak bir şey mi, zinhar… Ama yer kaldı mı eleştirisi gayri ciddi mi, o da bir başka fasıl… Başkan’ın siyasi faaliyette bulunduğu siyasi parti ve muhalif partilerin uzun yıllardır iddia, plan önerisi ve beklentileri ne yönde, bir bakılırsa görülecektir, tenakuz… Çeşme’nin süreli ya da süresiz turistten azade, yerleşik ve kalıcı nüfusunun 350.000 olarak planlandığını görmezden gelmek mümkün mü, ne yazık ki hayır. Alaçatı ve etrafını, bazı iddialara göre Germiyan ve Reisdere’yi bile içine alan, devasa konut projeleri için cesaretle lehte fikir beyan eden, adım atan genel ve yerel siyaset erbabının alkışlanacağı ama aynı zamanda tarım girişimlerinin alkışlanacağı bir başka dünya cenneti bulunması kabil değildir, kanaatindeyim. İçinde “havaalanı” bile olan onlarca golf sahası bulunan devasa projelere alkış çalanların, bilmesi gerekir ki, Çeşme Barajının yegâne su toplama havzası bile yok ediliyor olacaktır. Bu konu ile ilgili “Yeni Çeşme Projesi” taraftarlarına ve muhaliflerine bile bakmak konuya girişin “a” sını oluşturacaktır. Neyse, konumuz şehirleşme ve maliyetleri değil, asıl mevzuya dönelim. Çeşme’nin “mikrokilmatik” özellikleri nasıl bir tarımın mümkün olduğu konusunda yeterince fikir vermektedir. “Çeşme Mikroklimasının”; dünya üzerinde sadece ve sadece ABD Kaliforniya’da küçük bir alanda bulunuyor olması bile ne denli kıymetli ve önemli bir mirasımızın olduğunu göstermektedir. Gerçi burada toplumun neredeyse ittifakla tamamı ve siyaset erbabının cesaretle bunları görmüyor ve göstermiyor olmasının üstünü örtecek değiliz bilakis bu ilişki ve çelişki tespitini yapıp geçeceğiz yoksa derdimiz eleştirelim de eleştirelim değil… Ahalinin kararı ve tercihi önemlidir sonuçlarına ve maliyetine katlandıkları sürece bana bir şey düşmez…

Evet; Çeşme’nin mikroklima özellikleri ayrıcalık yaratıyor dedim ya, bunu anlamak için zaten kendi alanının küçük olması bir yana kendi içinde bile küçük küçük bölgelere ayrılıp farklı temel özelliklere sahip olması tespiti bile kıymet ve değer verme açısından çok önemlidir. Diğer taraftan yetişen ürünlerini, tarımın yapılmasına yönelik tercihler ve kolaylaştırıcı işlemler nedeni ile şimdilerde tüm güzelliklerini ve özelliklerini taşıyamasa bile bir Çeşme Kavunu, Soğanı, Mandalini, Limonu, Anasonu, Sakızı, Enginarı, Salebi, Şaraplık Üzümü hatta Tütünü taşıdığı farklı tat, aroma, renk, koku, şekil açısından farklı kılan nedir diye bakmak yeterlidir. Şüphesiz Canım Yurdumun her yöresinde kendi has özellikleri ve güzellikleri ile öne çıkan harika tarımsal ürünleri vardır. Burada muradımız sen neymiysin be Çeşme ürünleri zinhar değil… Lakin yerel ürünlerin korunması, tarımının sürdürülebilir olması, Kamu marifeti ile ne pahasına olursa olsun desteklenmesi hem yerel, hem de ulusal, hatta evrensel önemdedir bana göre…

Bilindiği ya da kolayca bilinebileceği üzere; “mikroklima” tanımlaması aynı ürünün farklı şartlar altında farklı özelliklere sahip olmasının incelenmesi ile mana bulan tanımlama manzumesidir. Genellikle zeminden 2 mt yükseklikte, tanımlanmış aynı zamanda ölçek açısından minör değişiklikler gösteren bir büyüklükteki arazi parçasının, güneş, nem, eğim, rüzgâr ve hava akımları ile bunların toprak üzerindeki su kaybından tutun toprak aşındırmasına kadar ve ısı değişimleri ve zamanları gibi konularda gözlemlenerek, incelenerek tarif ve tanımlamasının yapılması işlemidir, mikroklima ya da mikroiklim. Burada görüldüğü üzere, hava hareketleri ile toprak kombinasyonu ve onların detayları içinde neredeyse akla gelen her türlü detay farklılığı bir başka tanım farklılığına tekabül etmektedir. Örneğin rüzgârın yönü, şiddeti, bağıl nemi ve toprak ile temas açısı ve önemlisi güneşin tüm bunlarla birlikte etkisi altında toprak evsafı ve kompozisyonu, zemin nem ve su durumu ve de hiç göz önünde tutulmayan yaban hayvan ile börtü böcek katkısı, vs vs… Tüm bu detaylar açısından Çeşme’nin farklı farklı küçük ovaları kendisini yansıtan farklı ürünlere ev sahipliği yapar… Örneğin, Ildırı Enginar ile öne çıkarken, Çeşme Çevre yolu içinde kalan alan Mandalin ve Limon ile, Çiftlik Anason ve Kavun ile ünlenmektedir. Konu ile ilgili biriktirdiğimiz ve biriktirenlerden aktaracağımız çok detay bilgi var şüphesiz, lakin yer sınırlı…

Tekrar konuyu başladığımız yere getirirsek; Belediye Başkanı, temsili ve örneksel düzlemde çok değerli bir iş yapıyor, tartışmasız. Lakin bu çaba ve girişimin sınırlı etkisi olacağı aşikardır. Bu manada “Hattın müdafaası değil sathın müdafaası ki o satıh tüm Canım Yurdumdur” mütalaası ile yüzde yüz yerli ve milli tarım tercihleri yapılmalıdır. Peki yapılabilir görünüyor mu, hiç umudum yok maalesef… Sadece “makro politikalar ve politik tercihler açısından” değil tek tek vatandaş beklentisi ve tercihi açısından da durum beni umutlandırır vaziyette değil… Neyse zülfü yâre çok dokunmadan bitirelim… Ekrem Başkanın önce karakılçık buğday, enginar, sonra sakız ve şimdi de enginar konusundaki girişim ve atılımlarını kimilerine göre “göstermelik de” olsa çok değerli buluyorum ve destekliyorum. İlaveten bir Belediye Başkanı da bu kadar yapabilir, kimse ondan Tarım Bakanı tercih ve uygulamaları beklememeli… Diğer taraftan “30 yıl aradan sonra” gibi bir sunum ardına konuşlanılması da ısrarla, ara vermeden ve terk etmeden, ta başından beri anason dikenleri görmezden gelmek manasındadır. Yani kimse bu işler benden önce yapılmadı gibi akla ziyan yaklaşımlarda göstermemeli, maazallah kaybedenler kulüp listesi uzar da uzar… İlaveten Başkanın tercihlerine yönelik eleştirilerimiz yok mu, olmaz mı, hakkımız saklı ve baki…

 

 

Pazar, Temmuz 04, 2021

İSTİKLAL SÜVARİSİ ALİ RIZA AKINCI ve YAŞAR AKSOY

 

Araştırmacı yazar, Gazeteci Yaşar Aksoy büyüğümüz, “İstiklal Süvarisi – İzmir’in Kurtuluşu” isimli henüz yeni yayınlanmış kitabını 2021 yılı Nisan ayı ortalarında, sağ olsun imzalayarak takdim etti. Ben de hızlıca okudum, beni ziyadesi ile duygulandıran, düşündüren ve mutlaka not edilmeli dediğim noktaları stiker ile tespit ettim. Öncelikle belirtmek gerekir ki; “İstiklal Savaşı” üzerine her biri çok değerli hatırat kabilinden okunabilecek çok eser olup, bu eserler üst komuta kademesinde görev yapmış askerler başta olmak üzere, devlet adamları, ünlü gazeteciler, edebiyatçılar, yazarlar, şairler hatta yabancı ünlüler tarafından da kaleme alınmışlardır. Bu defa kademenin görece altında ve görece sıradan bir görevlinin gözünden ve aklından hülasa hatıratından, dönem itibari ile pek kolay rastlanmayacak şekilde tutulan yazılı hatırattan, Ortadoğu cephesinin güçler dengesi ve mevzilenmeleri, savaşın korkunçluğu ve dahası karşılaşılan olumsuzlukların bertaraf edilişi, bugün bile hala anlaşılamayan Ortadoğu kaygan zemininin Osmanlı’ya maliyeti, İstiklal Savaşının yokluklar ile var edilen zaferinin detaylarını aktarmış yazar değerli büyüğümüz Yaşar Aksoy. Değeri tartışmaz bir eser, önemli detaylar ve yaşanmışlıklar bugüne bile göz kırpıyor hala… Yaşar Aksoy’un yazarlığının 50. Yılına, İstiklal Mücadelesinin 100. yılına denk gelen bugünlere bile nadide çıkarımlar ve yol gösterimler arz eden Teğmen Ali Rıza Akıncı’yı da, bu vesile ile saygı ve minnetle analım… İstiklal Mücadelesini; “Kuvayı Milliye benim için destansı, rahmani ve ruhani bir istiklal alemiydi. Hala öyledir. Tam bağımsızlık ve devrim… Biz buna inanırız.” diye çok anlamlı ve derinlikli tarif yapan yazara “kalemin eskimesin” diyerek teşekkürlerimizi bir kez daha sunalım.

Babasının inancı nedeni ile kendisinin Askeri Rüştiye’de okuma arzusunun hilafına “İtilaf Fırkası taraftarlarının açtığı Medaris” denilen bir okula gönderilir, mezkûr okulda karşılaştığı devlet, asker ve de özellikle asri kıyafet aleyhtarlığı ve baskısı karşısında sıtkı sıyrılır ve kendince bir plan doğrultusunda hayatına son verme baskısı ile ailenin bariyerini aşar ve Medaris’ten ayrılır. Asker olma hayali ile evden kaçar Kuleli Askerî Lisesi hedeftir lakin kaçmak kolay mı, yakalanır eve döner. Ama arzu nihayetlenmeyince asker olmak adına, yol ve iz arama hiç bitmez. Asker olma adına her girişimi yapar ve nihayetinde bir gün yedek subay talimgahına kayıt yaptırma şansı doğmuştur. Ve artık askerdir.   

Ortadoğu cephesine yönelik bölümde hatırattan; “Akşam Şam’a harekât ettik. Şehirde Araplar yenilgimiz sebebiyle bayram yapıyorlar. Haber aldık, Sabo (veya Rado) köyünü düşman süvarileri işgal etmiş, çölü de İngilizlere yaltaklık yapan Araplar kesmişti. Müslüman Arap Aşiretleri, gavurlarla yani İngiliz Ordusu ile birleşmişti.”  ve “Bu bir ricatten ziyade panik idi, canını kurtaran kaptan halde idi. Emir Komuta dinlemiyor, kıtalar münferiden Şam istikametinde kaçmaya çalışıyor, rastlanan köylerde bulunan hayvan ve erzakla karnımız doyuruyorduk” … Falih Rıfkı Atay’ın “Zeytindağı” adlı eserini okuyanlar hemen anlayacaktır benzerlikleri… Bilindiği üzere “Zeytindağı” Kudüs yakınlarında bir dağ olup yazarın dahil olduğu Ordu Karargahının bulunduğu yerdir… Herkesçe gayet iyi bilinen ya da sadece bilmek isteyenlerce bilinen makus kader tecelli eder, Osmanlı bila kaydu şart teslim olur… Osmanlı itirazsız bir şekilde Ordusunu terhis etmiştir… Teğmen Ali Rıza Akıncı da terhis edilmiş olur, haliyle… Artık Konya’da bir tevkifhanenin müdürüdür o… Burada işgalcilerin düşük rütbeli komutanlarının bile, mülki idarenin başındakilere talimatlar yağdırdığını birkaç olaydan bahisle çarpıcı bir biçimde anlatır. Lakin, Ali Rıza Akıncı bir vatanseverdir, ülkeyi yönetenlerin işgalcilerin talimatı ile hareket etmeleri kanına dokunmaktadır. Gözü ve kulağı Kuvayı Milliyedir.

“Bir gün bir haber bomba gibi patladı. Beyşehir’de bulunan 7. Süvari Alayı, İstanbul Hükümetine isyan etmiş ve Mustafa Kemal’e iltihak etmişti. Akyokuş sırtlarını işgal etmişti. Hemen koşup Refik Bey’den vaziyeti öğrendik. Bana, doğru hapishaneye gidip orada mahpus olan Ilgın Kaymakamı’yla teşkilat kurmamı istedi. Koşup Demir Asaf Bey’in yanına geldim, lazım olan tertibatı almaya başladık.

O esnada vilayetten emir geldi. Geceleri hapishanede kalıyorum, jandarma takviye edildi. Sokaklarda ise aç insanlar milis yazılıyor, jandarma ve bazı askeri birliklerle ortaklaşa isyan eden alayın üzerine gönderiliyordu. Bizler şehirde büyük çapta propagandaya girişerek milli haysiyet ve istiklalimizi kurtaracak tek ümidin Mustafa Kemal Paşa olduğunu yayıyorduk.

Bir gece uykudan uyandırıldım. Nöbetçi gardiyan; “iki süvari geldi, sizinle görüşmek istiyorlar” dedi. İçeri aldırdım. Bir işaretle gardiyanı dışarı çıkarttım. Yalnız kalınca süvari erleri kıyafetli birisi kendisini tanıttı. 7. Süvari Alayı subayı Münir Yüzbaşı imiş. Heyecanımı zapt edemedim, adama sarıldım, onu öptüm. Derhal cebinden bir zarf çıkarıp bana verdi. Süvari Alay Kumandanı Yarbay Nazım Bey’in mektubu idi. Meğer içerde hapis Kaymakam Demir Asaf Bey kendine mektup yazmış, beni tanıtmış. Yarbay Nazım ise vatani göreve çağırıyor, Asaf Bey ile teşriki mesai yapmamı, hapishanede güvenilir milli hisleri yüksek olan mahkumlardan bir milis müfrezesi kurmamı, gerekirse kendilerine iltihak etmek üzere hazır bulunmamızı emir ediyordu.

15 Mayıs 1919’da İzmir’e çıkan Yunan ordusu artık ileri harekatlarla epey yayılıyordu. İstanbul Hükümeti, Kemal Paşa’nın milliyetperver hareketini memlekete ihanet olarak ilan etti. Onu idama mahkûm etti. Yunan ordusunun Padişahın emirleri ile hareket ettiğini, Mustafa Kemal Paşa’yı tenkil ettikten sonra geri döneceğini, Yunan Ordusunun Hilafet Ordusu olduğunu, ona kurşun atılmamasını ilanla milli hareketi baltalıyordu.”

Evet, Teğmen Ali Rıza Akıncı’nın rotası bellidir. O artık harici ve dahili bedhahların ittifakına karşı canı gibi sevdiği yurdunun bağımsızlığını müdafaaya yönelmiştir. Artık, Milletin düşürüldüğü bu fakruzaruret içindeki harap ve bitap durumu değiştirme vaktidir. 9 Eylül’de İzmir Vilayet Konağına, bağımsızlığın sembolü bayrağın çekilmesine kadar süren, İstiklal Ordusunun aç, susuz, uykusuz, beş parasız, çıplak atına semersiz binen, kuru peksimetten başka bir şey yemeyen, atı ve tüfeğinden başka hazinesi olmayanların destanıdır, mezkûr kitapta anlatılan… Yine ve yeniden teşekkürler Yaşar Aksoy…