BİSHKEK

“Atalarımızın izinde” adını verdiğimiz geziye birkaç arkadaşımla birlikte Balkanlardan sonra Orta Asya’da devam ettik, bu duraklardan biri de Kırgızistan’ın başkenti, “Tien-Şan” ya da “Tanrı Dağlarının” adeta bir kolyesi durumunda konuşlanmış hali, parkları ve özellikle de heykelleri, baklava dilimi dizayn edilmiş cadde ve yolları ile, “İpek Yolu” üstünde yer alan Bişkek oldu. Kente daha önce defalarca gitmiş olmama rağmen, yine de bize rehberlik edecek, bizi gezdirecek, Türkiye’de üniversite okumuş ve Türkçe’yi en az bizim kadar düzgün konuşan bir arkadaşımız, Azad hep yanımızda olacaktı, bu vesile ile kendisine de teşekkür ediyorum.

Öncelikle herkesin bilebileceği ansiklopedik bilgilerle başlamak istiyorum, kenti anlatmaya. İpek yolu üzerinde bulunan şimdiki kentin bulunduğu yere Özbek Kralı 1825 yılında bir “Kale” yaptırır, bilahare Rus Çarlığına bağlı kuvvetler bölgeyi ve Kaleyi ele geçirirler. Önceleri kale bir askeri garnizon olarak kullanılır, sonraları verimli toprakları tarıma kazandırmak adına bölgeye yerleştirilen Rus köylüleri, alanı geliştirip “Pişpek” adı verilen kenti oluşturmaya başlarlar, bilahare bölgede Sosyalist Devrimde önder rol üstlenmiş, “Mikhail Frunze’nin” adına ithafen “Frunze” haline dönüşür, en sonda da 1991 yılındaki bağımsızlık sonrası “Bişkek” adına geri dönülür. Bugünkü kentin temelleri sosyalist süreçte atılır ve ortaya, modern görünümlü, geniş caddeleri, ağaçlıklı yolları, geniş kaldırımları, kaldırımları ile yolları arası çift sıra dizilmiş ağaçları, hem drenaj hem de sulama amaçlı tesis edilmiş su kanalları, parkları ve havuzları ile eşsiz bir kent çıkar. İlk gittiğimde bir ilkbahar idi, kent yer yer kar ile kaplı olmasına rağmen başta öğrencilerinde katıldığı bir temizlik süreci yaşıyordu. İlk başta öğrenciler kent mi temizlermiş tepkisinin ardından anladık ki, kente, o kentte yaşayan herkesin emek vermesi halinde kentin içselleştirilmesinin ve benimsenmesinin tadı ve ruhu sinmektedir insanlara. Hele ayrılan devasa park ve yeşil alanlara bakılınca bu miktar tahsislerin modern insana ne kadar da uygun düşmekte olduğu kolayca anlaşılmaktadır. Hele mezkur coğrafyalarda insanların boş zamanlarında, çoluk çocuk ya da arkadaş grupları ile buralarda uzun süreler geçirdiğine tanıksanız, bu alanların önemini bir kez daha görerek yaşıyorsunuz, bu planlamaları kim yapmışsa iyilikle yad ediyorsunuz, her birini, doğu da ya da batı fark etmez… Bişkek parkları sadece çeşit çeşit ağaçlar ile mi donatılmış, hayır yüzlerce heykel bulunmaktadır, başta edebiyatçılar, ressamlar, siyasal hayata katkı yapmış siviller olmak üzere az da olsa askeri şahsiyetlerin heykelleri ile doldurulmuştur, adeta bir heykeller şehri görünümündedir. Lenin Heykelini koruyan nadir ülkelerden biridir Kırgızistan, gerçi Türkmenistan’da da bir Lenin heykeli vardır. Kapitalizm bizim gibi ülkelere “eski ne varsa atın” suflesi ile yaklaşınca, yeni görmüşlüğün de sarhoşluğu ile bu tılsıma kapılıp, kapitalizm ile uyuşmayan ama ülke tarihini oluşturan ne varsa gözden çıkarılmaktadır maalesef… Gerçi Türkmenistan’da neden “Lenin heykeli kaldırılmıyor diye sorulunca”, yönetimin bu heykel halkın parası ile yapıldı bu yüzden kaldırmıyoruz gibi cevap vermiş olmasına rağmen neden sadece 1 tane bıraktınız diye de kimse sormuyor. Faşizmi alt etmenin heykelleri ve anıtları her kentte olduğu gibi burada da bir gurur abidesi olarak sönmeyen ateşi ile öne çıkmaktadır. Amerika istediği kadar savaştan kendilerinin başarılı çıktığını yazsalar da, söyleseler de, Sovyetlerin Nazizmi alt etmekteki faturasını bilenler için bunun doğru olmadığı gayet sarihtir.

Tepelerinde yaz-kış karın eksik olmadığı Tanrı Dağları'nın eteğinde bulunan Bişkek, bu nedenle yazları serin kışları da ılık geçirmektedir ve bu durum her ziyarete gelmiş insana iç rahatlığı, huzur ve umut zerk etmektedir.  Şehrin yollarının, birbirine paralel, baklava dilimi, güneyden kuzeye, doğudan batıya planlanması şehrin havalandırması, trafiğin sirkülasyonu açısından ciddi konfor sağlamasına rağmen sosyalist dönemde gayet iyi işleyen bu yapı kapitalist dönemde farklı ve olumsuz sonuçlar doğurmaktadır, kanaatimce… Sosyalizmin tercihleri ve topluma sundukları ile kapitalizmin farkı tam da bu noktada fazlaca çarpıcı biçimde göze batıyor, toplu taşıma ve bireysel taşıma… Sosyalist süreç, toplu taşımayı öne çıkarıyor, bu yüzden bir dönem bizde de olan ama ANAVATAN Partisi önderliğinde tüm yurtta tukaka ilan edilip tarumar edilen “troleybüs”ler, otobüsler ve nüfusa göre metro tercihleri yapılarak ilerlerken, kapitalist süreç hızlı ve anlamsız bireysel ulaşımı öne çıkararak şehri adeta otomobile gark etmiş olup bu yüzden artık tek yönlü taşıt trafiği olan bulvarlar bile ihdas edilmiştir. Aslında bulvarları sağlı sollu kaplayan, batının ve emperyalizmin alameti farikası durumundaki markalardan geçilmez iken, taşıt trafiğinin tek yönlü olması kapitalizmin ruhuna aykırıdır ama yapılacak bir şey kalmamıştır, bu evrilmenin karşısında. Şehri planlayan mimar ve mühendisler “sosyalizm” umdeleri ile plan yapar iken normalde ve batıda akla gelmeyen bir sürü detay düşünülmüş iken, kapitalizmin bir gün hakimiyet kurup bireyselliği bu kadar öne çıkaracağını düşünememişler, nerden akıllara gelsin batının bu kadar çok arabayı şehre yığabilecek bir politika tutturacaklarını. Artık, bizimkilerin çok memnun kaldıkları minibüsçülük te Bişkek sokaklarında hakimiyet sürmektedir. Gerçi onlar bizim gibi gaza gelip “troleybüsleri” söküp atmamışlar ve ekosisteme daha faydalı olan bu taşımacılığı korumuşlar ama o kadar işte…

Tien Shan dağlarında alpinist faaliyetleri, Issık kul üstüne, Alatoo meydanı, Kurmancan-Datka heykeli, Manas destanı ve heykelleri, Cengiz Aytmatov’un bu sefer de farklı bir rol ile toplum gözünde yer alıyor olması, devlet büyükleri için tahsis edilen arazi ve inşa edilen abartılı mezarlıklar, Karahanlıların başkenti “Balasagun” ve geriye kalabilen “Burana Kulesi” ve müzesi, bir köy kabristanına yaptığımız ziyaret, hala büyük ölçüde ekolojik tarımın ürünlerinden yediğimiz “çilek”ler ve kırmızı benekli alabalıkları ve kımız imalatı ve tüketimi konusunu bir başka yazıda yazmayı planlamaktayım.

GIRGIR VE ERTUĞRUL AKBAY

Logosu; bir çevrim kolu marifeti ile çalıştırılmaya uğraşılan kafa olan geçen yüzyılın dünya çapında karikatür ve gülmece dergisi idi, peki yıllarca çabalandı durdu ama çalıştı mı, zinhar... Hele zamsız geçen bir gün olmaması hasebiyle fiyatı bölümünde dönemin başvekili Turgut Özal’ın kafasını kullanarak 5 Turgut, 10 Turgut gibi gösterilmesine bayılırdım, hatta bir ara zamlar öyle bir uzadı ki, ana sayfa çerçevesi yetmedi Turgut’ları yerleştirmeye. “En kahraman Rıdvan”, “Tarafsız taraftar Eğribodik”, “Avanak Avni-Deve Dilaver”, “Eşşek Herif” serisinin takibi ve güncel olaylardan karikatürize edilen her şey o kadar güzeldi ki… Bu güzelliğe maalesef “Gölge Adam” adı ile çıkan gazetenin sahibi ve yine dönemin havuz medyasının has elemanı sayılabilecek ve basına teşvikler, krediler ve muafiyetler ve de başka saikler neticesinde sınırsız ve sorumsuz desteğin en büyük paylaşanı, Ertuğrul Akbay son vermiştir. Tarihe not bu gerçeklik ile düşülmüş oldu ve artık timsah gözyaşlarının bir anlam taşımadığını aklı başında olan herkes bilmektedir. Geçeceksiniz bunları bir kalem… GIRGIR’ın sahibi bugünlerde de adları sık sık medyada geçen Simavi ailesi idi, ama dönemin ruhuna uygun ve basının görece bağımsızlığının bulunduğu dönem olması hasebiyle yönetim Oğuz Aral ve ekibinin idi ve de asıl sahibinin okur olduğu bilinci ile yayın politikası belirlenmekteydi, en azından bana öyle görünüyordu. Dönem; canım Yurdumda Turgut Özal liderliğinde ANAP’ın çok güçlü saltanat dönemidir, astığı astık, kestiği kestik kabilinden yani ve canım Yurduma neoliberal ve sosyal susturucu zapt-u rapt politikalar ithal edilmektedir, diğer taraftan dünya, Güney Amerika’daki askeri faşist diktatörlüklerin icraatları, İspanya’daki faşist Franco’nun ve Portekiz’deki Salazar’ın uygulamalarının vahşetine kulak tıkamış ve Ortadoğu’da bitmez tükenmez iktidar politika savaşları ile altüsttür. Tüm bu gelişmelere 3 maymun rolü takınmayan GIRGIR hedef olmayacak ta ne olacak, ne demekmiş muktedirlerin yaptıklarını eleştirmek, nerden bulunuyor bu eleştiri kudreti, anlaşıldı şimdi “cami duvarına hacet”e ne muamele yapılıyorsa o yapılacaktır, netekim de yapılmıştır…

Oysa söz konusu, bir ara tirajı dönemin Türkiye’sinde bile 500.000 (yazı ile beşyüzbin)lere dayanmış, dünyadaki en önemli rakipleri Amerika’da “MAD” ve Sovyetler Birliğinde “Krokodil” adı ile yayınlanan karikatür ve gülmece dergileri ile anılır bir dergidir, GIRGIR. Hatırladığım kadarı ile, tiraj birinciliği bazen MAD, bazen Krokodil tarafından işgal edilir iken GIRGIR 3. lük sırasını asla kaybetmez idi, dünya sıralamasında… Ne yaptı da size bu GIRGIR, dünyada bu anlamdaki güzelliklerde çok az olan 3. lük unvanımıza son verdiniz, diyesi geliyor insanın valla.

Bugün artık “deray” olmuş Hasan Kaçan’ın en tarafsız taraftar serisini her hafta büyük bir keyifle okur idim, bir “Galatasaraylı” olarak bayılırdım o betimlere, dönemin solbekimiz Ahmet’e “çaycı” lakabından ötürü sürekli “çaycı Ahmet” deyişi, Mustafa’ya “sarıııı Mustafa” deyişi, hele de Fenerbahçe galibiyetlerinden sonra yazdığı iğneleyici lafların tadına doyamazdım. “Avanak Avni”de bir çocuk gözünden hayatın eleştirisi ise unutulacak gibi değil, Avni’nin elmaya “mugu” demesi ise asla unutulmaz, hele yolda bulduğu 5 lira ile bir sürü esnafa gidip te bir şey alamayınca en sonunda parayı “Deve Dilaver”in kapısının altından atıp “benim anam ağlayacağına onunki ağlasın” deyişi, Oğuz Aral’ın “Utanmaz Adam”ı ve yareni “Korna” ve meşhur narası “ebüvvvvv”,  dün gibi aklımda… GIRGIR, toplumun nabzı sosyal ve siyasi gerçeklik üzerinden yakalanarak tekrardan ya da diğerlerine karikatür ile, gülmece ile söylenmesinin harika bir platformu idi, bu yüzden başı kapatmalarla sık sık belada idi.

Oğuz Aral kaptanlığında yayınlanan tarihi çınar GIRGIR’ı bir kez daha hatırlar iken kendisine de ebedi istirahatgâhında nurlar içinde olmasını diler ve bir kısmı bugün hala layıkı ile çizen ve yazan başta Latif Demirci, Bülent Arabacıoğlu, Abdülkadir Elçioğlu olmak üzere hepsine sağlıklar diliyorum. Vücut sağlığı yerinde olup, akıl sağlığı konusunda tereddütlerim olanlara da akıl sağlığı diliyorum. Bu kadar güçlü siyasi, ahlaki ve sosyal tedrisattan sonra akıl sağlığı ve melekesinin yitirilmesi de dikkate şayandır vallahi, ama hayat işte…

Ertuğrul Akbay bu ülkenin yüzakı sayılan bir değeri olan “GIRGIR” dergisini salt muhalif olmasından ötürü dönemin başbakanı Turgut Özal ile dirsek teması ve ikbal birlikteliği içinde utanmadan ve de sıkılmadan ve de bu devranın hep böyle gidebileceği öngörüsü ile satın alarak yok etmişti… Aaaa burada Simavi ve Oğuz Aral’da satmasaydı denilebilir doğru, ancak eksik ve tam da bu nedenle yanlış bir değerlendirme olur bu, eğer siz devletin en önemli kurumlarını elinizde bulunduruyorsanız size dayanacak bir güç olamaz… Kutuplar bile erir sizin kudretiniz karşısında… Oysa o “GIRGIR”ki 70’li yılları bir kenara bıraksak bile 12 Eylül faşist darbesi sürecindeki karanlık dönemde bu ülkenin kıstırılmışlarının yüzünü güldüren nadide bir çiçek idi, yüzünü ağartan ya da yüzakı idi adeta. Vefatı öncesi oğlunun gazetesi SÖZCÜ için “Sözcü susarsa Türkiye susar” diye bir kampanya başlatmıştı ya, emin olun ben okumuyor olsam da bir gazetenin salt muhalefetinden ötürü kapatılmaya zorlanması bu yüzyılın en büyük ayıplarından biridir diye düşünürüm. Ama işte etme bulma dünyası kabilinden yaşanıyor hayat, be adam daha dün gibi sen de aynısını GIRGIR’a yaptın derler adama, kendisini rahmetle anarken… Hatırlanacağı üzere canım Yurdumun 80’li yıllarda uluslararası güçlerin oyuncağı haline getirilmesini sürekli afişe eden, görmeyen gözlere adeta sokarak gösteren GIRGIR dönemin muktedirlerinin mali ve ahlaki desteği ile Ertuğrul Akbay tarafından satın alınır, içi boşaltılır, nihayetinde kapanma noktasına getirilir, netekim kapanır da… Yahu hep yazıyoruz ya, bugün bana yarın sana, etmeyin eylemeyin, hukuk, ahlak, etik, namus yolundan ayrılmamak gerek diye, bunların tamamı birgün sizin için de gerekir diye ama dinleyen var mı, zinhar… Bugün ben güçlüyüm ya, yarın Allah kerim mantığı devam… Allah selamet versin, bu kafaya… GIRGIR’ın meşhur logosu bunlara ne yazık ki kâr etmiyor…

 

DOKTOR DOKTOR CİVANIM

Adam meşum hastalık nedeni ile tedavi görüyor bu nedenle de her “Perşembe” idrar ve kan tahlili ve tahlil neticelerine göre de her pazartesi “kemoterapi” uygulaması yapılıyor. Küçük Devlet hastanesinde bile katlar arası dolaşıyorsun ki, sonuçlar hızlı alınabilsin. Doktor “dahili iletişim ve takip sistemi” üzerinden gerekli sevkleri yapıyor, iniyorsunuz aşağıya sevk görünmüyor, tekrar yukarı çıkıyorsunuz, vardı yoktu tartışması içinde sevk yineleniyor… Peki böylesi bir karmaşa 1 kez olursa tesadüf, 2 kez olursa tesadüf, yaaa daha fazlası olursa… Artık ünlü mafya lideri Al Capone ne demişe gelir konu; “Bir adamı sabah gördüğümde tesadüf olarak kabul ederim, öğlen aynı adamı bir daha görürsem kuşkulanırım. Akşam karşılaştığımızda tereddütsüz silahımı çekip vururum. Tesadüflere inanmam.” Umarım bundan sonra benzeri karmaşa yaşanmaz. Peki idrar numunesi alınır, sonuç verilmesi gereken gün gelen hastaya “kit yokmuş, test yapılamadı” denir mi? Maalesef denir, netekim denmiştir de… Peki “kit” olmadığı baştan belli değil mi? belli… Peki neden söylenmez de beklenir? Peki, kemoterapi uygulamasının inkitası sıkıntı yaratmaz mı? yaratır ama kime, hastaya peki hastanın önemi var mı? zinhar yok… Yaşanan örnek ilk olsa emin olun kimsenin söyleyeceği bir şey yok…Daha çok şey yazılıp, konu köpürtülebilir, insanlar ilzam edilebilir, böylesi bir yaklaşımla sonuç alınırsa alkış, ama alınabilir mi, zinhar…

Tüm bu yaşananlarda insani hata ve kusur olduğu çok sarihtir, peki insan insana bu kadar çok hata ve kusur işler mi, ne yazık ki işliyor… Peki bu kusuru “doktor” işlerse kusur ve hatanın şiddeti ağırlaşmıyor mu? Maalesef evet, mezkûr örneğimize göre, tedavi aksıyor, gecikiyor, sonuç almak daha da zorlaşıyor vs vs… Bizler dirsek çürütmüş, kendini mesleğine adamış insanları çok seviyor ve sayıyoruz, bakmayın siz muktedirlerin cahillerin ferasetine güvenerek meslek erbabı insanları tahkir ettiğine, bu yoz davranış nicelik olarak sınırlıdır lakin muktedir olmaları hasebi ile de nitelikli bir durum oluşturuyor. Bu nitelikli durumun rüzgarına kapılıp sinsile yolu ile toplumun tamamına sirayet etmesinin önüne geçilmelidir, bu fikre herkesin katılacağını adım gibi bilirim, ama soru “nasıl” olunca tıkanıyoruz. Burada devreye ahlak, etik ve denetim girmeli. Her meslek erbabı mesleğinin yeminine sahip çıkmalı gereğini yerine getirmeli ama aslolan ise yerine gelip gelmemesi hususunun denetimi şeffaflaşmalı, cin ve şeytani fikirli davranışlara gereken karşılığı vermeli. Hiçbir koşulda şeytanlık alkışlanmamalı, değerli kılınmamalıdır, hele ki insan hayatının kutsiyeti söz konusu ise…

Geçenlerde bir doktor arkadaşımla sohbet eder iken konu geldi, “hasta yakınlarının doktorlara şiddet uygulamasına” dayandı, hani insanımızda bir saldırgan ruh hali var ama hastanedeki muamele de durumu tetikliyor gibi kelamlar etti. Hani hiçbir şart altında şiddet uygulanması kabul edilemez lakin aynı zamanda hiçbir şart altında insana bu muamele de kabul görmemeli… İnsan hastanede sıkıntılı, çözüm bekliyor, gelişme bekliyor, açıklama bekliyor, insani muamele bekliyor, peki hakkı mı, tartışmasız hakkı… Madem ki oradasın ve görev yapıyorsun, görev fazla, iş fazla, eleman sınırlı, hasta fazla, malzeme yok, gibi bahanelerin ardına fazlaca sığınmayacaksın, doktor efendi. Tamam, bu işler fazlaca zor mu, seni haddinden fazla mı yoruyor, senin çalışma hayatını panik haline mi getiriyor, bırak o zaman yapma, öyle ekmek parası, iş kaygısı gibi yaklaşımlarla konuyu sıvılaştırma, derler adama… Konu hekimlik olduğu için bu meslek grubuna büyüteç tuttuk, peki, mühendislik, mimarlık, avukatlık, hakimlik, polislik, çiftçilik, şoförlük farklı mı, peki farklı olabilir mi, nerdeeee. Hep bir hallı Turhallıyız, yüzbin kere tövbe eder yine şarap içeriz misali, parmağım kör gözüne düzeni tam gaz…

Sonuçta görüyoruz ki; iyi insan, ahlakı yüksek insan yetiştirmede ciddi sıkıntılarımız var, ama öğretim, ama eğitim, ama niyet ve anlayış, ama önemsememe gibi nedenlerle olsun, sonuç bu… Diplomalı insanlar; diplomalarının kibir, cehalet, egoizm, sevgisizlik, saygısızlık, duyarsızlık, adamsendecilik, merhametsizlik, nezaketsizlik, düşüncesizlik, ahlaksızlık, seviyesizlik üretiyor olmasının önüne nasıl geçilmesi gerektiğinin yolunu behemehâl bulmalıdırlar. Mutlaka bir eksik durum tespitine dayalı suçu başkalarına atma, bir şey neden iyi yapılamayacağının izahı yapılması huyunun yasaklanması gerekmektedir, aksi taktirde dışarıdan görülen durumumuz “Türk Cehennemi” fıkrasındaki durumu bir karış aşamaz. Hani meşhur fıkradır, adam ölünce sorarlar, cehenneme gidilecek o kesin de, Türk Cehennemi mi, Alman cehennemi mi diye, bari bu seçme şansı verilir. Adam aralarındaki fark nedir diye sorunca, Alman cehenneminde hergün 1 kilo necaset yediriyorlar, Türk cehenneminde de hergün 3 kilo necaset yediriyorlar diye, hemen az olması hasebi ile Alman Cehennemi diye tercih beyan ediyor adam, ama hemen uyarıyorlar, bu Almanlar çok disiplinlidir, hergün aksamasız 1 kilo temin eder ve yedirirler, ama Türk cehennemi öylemi, bir gün kepçe olmaz, bir gün necaset olmaz, bir gün dağıtıcı olmaz, bir gün kazan olmaz, olmaz da olmaz… Aksaklıkların önü alınamaz…

Yazımı muhteşem bir emsal oluşturan meşhur darb-ı mesel ile bitiriyorum. Almanya’da bir Lise Müdürü, her eğitim öğretim yılı başında öğretmenlerine şu mektubu gönderirmiş.

 “Bir toplama kampından sağ kurtulanlardan biriyim. 
Gözlerim hiçbir insanın görmemesi gereken şeyleri gördü. 
İyi eğitilmiş ve yetiştirilmiş mühendislerin inşa ettiği gaz odaları, iyi yetiştirilmiş doktorların zehirlediği çocuklar, işini iyi bilen hemşirelerin vurduğu iğnelerle ölen bebekler, lise ve üniversite mezunlarının vurup yaktığı insanlar. 

Eğitimden bu nedenle kuşku duyuyorum.
Sizlerden isteğim şudur. 
Öğrencilerinizin insan olması için çaba harcayın. 
Çabalarınız bilgili canavarlar ve becerikli psikopatlar üretmesin. 
Okuma yazma, matematik, çocuklarınızın daha fazla insan olmasına yardımcı olursa ancak o zaman önem taşır.”

KORUYAN EL

 

Kitap okumaya devam ediyoruz; “Koruyan el” adı ile yayınlanan ve Almanya’da yerel ve uluslararası gizli servisler ve Neonaziler (dazlaklar-sağcılar-faşistler-Alman milliyetçileri) arasındaki derin, mahrem ve müphem ilişkiler arka planlı ama temelde ve genelde yabancı düşmanlığını esas alan özelde de Türkiye kökenli insanlara yönelik ölümlü saldırıları konu edinen bir kitap, yazarı da Wolfgang Schorlau… Almanya’da 2000 ile 2006 yılları arasında 1 Yunanistan, 9 Türkiye kökenli göçmen ile Almanya vatandaşı 1 polis memuru hunharca katledilir, mezkur cinayetler serisi, medyaya servis edilen biçimi ile Türkiye kökenli göçmenlerin “mafyozi ilişkilerinden” kaynaklıdır ve çaktırmadan kapatılmaya çalışılır. Hem de Şansölye Angela Merkel’in “23.02.2012 tarihinde cinayetlere kurban giden kişilerin anma törenlerinde; “Federal Almanya Cumhuriyetinin Şansölyesi olarak size söz veriyorum; cinayetleri aydınlatmak, azmettirenleri ve katillerin yardakçılarını ortaya çıkarmak ve mücrimlerin hak ettikleri şekilde cezalandırılmalarını sağlamak için her şeyi yapacağız” diye söz vermesine rağmen cinayetler aydınlatıl(a)maz ve yapanların ve yaptıranların yanına kâr kalır. Peki; bu alçakların bu yaptıklarının yanlarına kâr kalmaları aklı selim cenahı şaşırtır mı, zinhar, çünkü onlar bilirler ki derin devletin koruyan eli devrededir. Bu cinayetlerin failleri diye medyaya servis edilen biçimi ile tabii ki, Neonazi oldukları müseccel kişiler bir banka soygunu akabinde, bulundukları yer tespit edilince ve kaçamayacaklarını anlarlar ve intihar ederler, bulundukları karavanı yakarlar. Olay bu kadar basittir ve çok yönlü ve derin araştırmalar ve soruşturmalar neticesinde koskoca Almanya Yerel ve Federal Polis Teşkilatı, Almanya Federal Haberalma Teşkilatı, Almanya Anayasayı Koruma Yerel ve Federal Teşkilatı bir şeyler bulamamıştır. Sonra bir nedenle kıskanç ve meraklı bir kadın aynı zamanda derin devletin önemli adamlarından birinin eşi, eski ama çok yetenekli bir polis ve yeni dedektif birini görevlendirene kadar, her şey sakindir. Ne zaman ki dedektif, soygunu yapanların karavanda intihar eden kişiler olmadığını hatta fail diye servis edilenlerin intihar değil de öldürüldüklerini dosyalara, zabıtlara, otopsi raporlarına ve vaka tanıklarına; ki mezkûr dokümanların tamamı gerçek ve orijinaldir, dayalı ispat eder, konu ile ilgili tüm kanıtları yetkili mercilere aktarır. Ve beklemeye geçer. Hukukun üstünlüğüne ve Şansölyenin verdiği sözlere istinaden seri cinayetlerin aydınlatılacağını ve derin devleti temsil eden ve oluşturanların cezalandırılacağını düşünür. Nasıl bir ülkede yaşadıklarının beklentisi bir hayli yüksektir. Sonuç sukut u hayaldir. Meğerse olaylar her ülkede ne kadar da benzer birbirine…

Kitap gerçek olaylar üstüne kurgulanmış bir polisiye roman gibi durmakta lakin gerçek olaylar ve zabıtlar üzerinden romanlaştırılmış bir vakalar manzumesidir bana göre. Şüphesiz roman kahramanının yaşanan bu vahşetin mücrimlerini ispatlamış olması yeterli değildir, ceza oluşturmak için, hemen devreye devlet sırrı girer, olaylar artık türbanlıdır, görülemez, o kadar. Aaaa Almanya devleti ve adaleti için 10-15 Türk ölmüş ya da öldürülmüş çok şey fark ediyor mu, sanmıyorum, onlara göre zaten dünyada yeterince Türk var, geri kalanı ile idare etmek te mümkün…

Bir başka bölümde, şimdiki Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin “Demokratik Almanya”nın Dresden kentinde KGB görevlisi iken “o dönemde fevkalade kötü şöhretli bir neonazi’yi ayartıp” kullandığına yönelik bir tespiti aktarıyor, Demokratik Almanya gizli servisi “Stasi”nin bir yetkilisinin ağzından.

Ancak, kitapta, şimdilerde neredeyse hiç konuşulmayan, “stay behind” diye bahsedilen, NATO’nun gizli orduları olarak adlandırılan karanlık örgütün adının geçmesidir. Bilindiği üzere, 12 Eylül faşist askeri darbesinin lideri konumundaki Kenan Evren’in, canım yurdumun nadide ve en bilinen en önemli “Stay-behind” komutanlarından biri olduğu pek çok belgesel nitelikli kaynakta iddia edilmiştir, ve bu iddia hiçbir zaman reddedilmemiş olup sanki gizli gizli de bu unvanın keyfi de çıkarılmıştır her zaman… “Stay-behind” konsepti ve onu yaratan koşullar emperyalistler açısından, NATO kapsamındaki bir ülkenin, kendi tanımlamalarına göre kötülüklerin kaynağı “Sovyetler Birliği” ya da müttefikleri tarafından işgale uğraması halinde kendi topraklarını işgale karşı direnerek savunmak ve daha ileri giderek işgalcileri püskürtmek gibi takdim edilen ve ülke insanının itiraz etmesini engelleme noktasında gizli örgütlenmeler toplamıdır. Bu toplam, tek tek ülkeler bazında planlandığı gibi blok ülkeler bazında da planlanarak, daha geniş kapsama erişmiş ve günün moda deyimi ile “paralel ordular-paralel silahlı kuvvetler” oluşturulmuştur. Bu “paralel orduların” olası bir Sovyetler Birliği işgali durumunda aktif olacağı savına rağmen mezkûr ülkelerdeki Devrimci, Sosyalist ya da bağımsızlıkçı hareketlerin demokratik seçimlerle bile olsa iktidarlarına katlamayan bir yapıda olduğunu yaşanan pratik göstermiş olup, gizli orduların işgallere karşı kullanması için saklanmış gizli silah depoları kullanılarak da iç siyasette aktif tutum alınmış ve ülkenin yarı-işgal ya da gizli işgal altında olduğu öne sürülerek itham edilenlere karşı ciddi katliamlar yapılmıştır. Mezkûr “paralel orduların” Yunanistan ve Türkiye’deki örneklerinde olduğu üzere askeri darbeler düzenleyip faşizmin açık icrası cihetine yönelerek hazırlıklarının ve cesaretlerinin boyutlarını topluma gösterme fırsatlarını hep değerlendirmişlerdir.

Evet, tüm ülkelerde derin devletler her daim kolaylıkla mezkûr karanlık yapıları, kullanmıştır ve ne yazık ki kullanmaktadır ve ne yazık ki sürekli bir gerekçeler manzumesi oluşturmakta sıkıntı çekilmemektedir. Bu karanlık yapılanmaların görevi sona ermiştir iddialarının aksine, güncellenen ve yenilenen NATO konseptine uygun olarak; küreselleşme, piyasa ekonomisi ve özelleştirmenin yaygınlaşma seviyesine paralel yeni savaş yöntemlerine terfi edilmiş ve olaylara ya da gelişmelere dayalı bilgiyi, haberi “asimetrik psikolojik savaş” kuralları mucibince kirleterek, saptırarak, önemsizleştirerek devam edilmekte olup emperyalizmin ezilen dünyadaki hâkimiyetine toplumların katlanmalarının veya rıza göstermelerinin temini cihetine gidilmiş hatta oluşturulan “yeni soğuk savaş” konsepti kapsamıyla da temin ve garanti altına alınmıştır.

Ünlü yazar Umberto Eco’nun “21. Yüzyıl insanının yanılgısı, faşizmin tekrar nazi üniformasıyla geleceğini sanmasıdır” sözü ile bitirirken, bu gerçek üstüne kurgulanmış polisiye romanın okunmasının tüm ülkelerde durumun vahim olduğunun bir kez hatırlanmasına fayda temin edeceği kanaatindeyim.