HOŞGÖRÜ – SÜZLÜK

 

Fatsa’nın tarihe altın harflerle geçen Belediye Başkanı Fikri Sönmez’in (Terzi Fikri) dayısının oğlu Ahmet Becioğlu tarafından kaleme alınmış “Bilinmeyen Yönleriyle Fikri Sönmez” adlı kitabı okuyorum. Enteresan bir çalışma benim açımdan şüphesiz… 93 harbinin Kafkasya göçleri ile Gürcülerin Karadeniz Kıyılarına göçü ile ilgili bilmediğim çok şey öğrendim, yazara bu manada çok borçlandım.

Fikri Sönmez için yazılmış çok yazı ve kitap var, daha yazılacaklardan maada, bir kısmını okudum. Merak eden herkes “ben ne yaptımsa halkım için halkımla beraber yaptım” şiarını kafalara nakşeden, yazarın deyimi ile ölümü üzerinden 36 yıl geçmiş olmasına rağmen hala kendisinden önce ve sonra gelen başkanlara rağmen, gelmiş geçmiş en iyi Belediye Başkanı olarak anılmasının hikayesini, hızlıca edinebilir ve okuyabilir.

Bu yazımda Dayıoğlu’nun, seçilmiş ve mahkemece herhangi bir somut suç isnadının muhatabı olmamış ve maalesef 4 Mayıs 1985’te Amasya Cezaevinde hayatını kaybetmiş Fikri Sönmez’in cenazesinin teslimi, köyüne nakli, defin işlemi sürecinde çekilen ıstırapları anlattığı bölümü, bir ibret vesikası, bir hoşgörüsüzlük abidesi olarak özetleyerek buraya almak istiyorum.

“Henüz mahallede cenazeyi duymayanlar var. Cenaze evinin kapısında birinci dereceden akrabalarından başkaları yok. Zaten cenaze evinin etrafı sivil polislerle çevrili olduğu için, onlar da cenaze merasimini gösterişli olmasın diye, gelmek isteyenleri engelliyormuş. O arada garip bir şey oldu. Ben cenaze malzemeleri almak için aşağıya yani çarşıya gitmek üzere arabamla yola çıkınca peşime bir polis aracı takıldı…”

“Nizam Abi camide sala okutmak ve belediyede ölüm haberini vermek üzere ayrıldı. Sala okutulmadı. Tabii hocaya kim salayı okuma dedi bilmiyoruz. Ama Fikri Sönmez Fatsa Belediye Başkanlığı yapmış bir adam, onun ölüm ilanı, başkanlığını yaptığı belediyeden neden okutulmaz.”

“O sırada cenaze evinin önünde köyde mezarlığa gömülmek istenmiyormuş fısıltıları çıkmaya başladı. Bu arada ben A. Faik Demirkol cenazeyi yıkatmak ve tezin etmek üzere hoca bulmak için yola çıktık. Yolda H. Hocayı bulduk, durumu anlattık. “Tamam gelirim” dedi. Bize doğal olarak kim diye sorunca, Fikri Sönmez dediğimizde, “benim işim var” dedi ve savuşup gitti.”

“Meğer biz bu işlerle uğraşırken birileri cenazenin salasının verilmemesi, belediyeden duyuru yapılmaması, cenaze hizmetinin verilmemesi, köydeki mezarlığa gömülmemesi için çalışmalar yapmış. Bunun üzerine A. Faik Demirkol’la rotayı kaymakamlığa doğru çevirdik.”

“Kaymakamın odasına girdiğimizde içeride emniyet amiri, ilçe müftüsü oturuyor, birkaç muhtar da ayakta kaymakamın talimatlarını bekliyordu. Kaymakam yanında ayakta duran muhtarlara, “Filan gün Turgut Özal, Ordu’ya gelecek, köyde bir adam kalmasın,” diye talimatlar yağdırıyor. Neyse bu talimatları alan muhtarlar odayı terk ettikten sonra bize dönerek, “ne istiyorsunuz” der gibi bir bakışla bize baktı. Biz bu iktidar partilerinin mitingleri neden kalabalık oluyor diye merak ederdik. Meğerse bu iş valiler ve kaymakamlar tarafından, ta o günden beri organize ediliyormuş.”

“Biz kısaca kaymakam beye durumu özetledik. Kaymakam bize köylülerin cenazeyi köy mezarlığına gömülmemesi (hangi köylüler, Kabakdağı köyü 38 sülaledir, hepsi birbirine akrabadır, köylüler birlik olup kaymakama bu teklifi yapamaz) için müracaatları olduğunu ve onun için “siz cenazeyi köydeki kendi evinin arkasındaki fındıklığa gömün” dedi. Ve bize kapıyı gösterdi.”

“Cenazeyi köydeki evin arkasındaki fındıklığa gömmek kolay. Hatta Fikri Sönmez bir cevap verebilse eminim, “minnet etmeyin, gömün beni benim evimin arkasındaki fındıklığa” derdi ama biz kaymakamlıktan cenaze evine geldiğimizde Nurten yengeme durumu nasıl anlatacağız, onu merak ediyordum”

“Başımız önümüzde kaymakamlığın merdivenlerinden indik. Kaymakamlıktan tam ayrılıyoruz ki emniyet amiri peşimizden seslendi, biz de durduk. Yanımıza geldi, “tamam mezarlığa cenazeyi gömebilirsiniz” dedi. Yani; bize önce ölümü gösterip sonra sıtmaya razı etmiş oldular. Tam ayrıldık, 10-15 adım gitmiştik ki, peşimizden telaşlı telaşlı müftü geldi. Bizim sinirlerimiz gergin, moralman çöküş içindeyiz, telaşla bize, “Fikri Sönmez Müslüman mıydı?” diye sormaz mı? A. Faik abim sinir boşalması yaşadı; “ne bileyim Müslüman mıydı, değil miydi?” diye çıkıştı. “Hem sala verdirmezsin, hem cenazeyi yıkatmazsın, hem Müslüman mezarlığına gömülmesine izin vermezsin, sonra da çıkar Müslüman mıydı değil miydi diye bizi sorguya çekersin sana ne kardeşim” dedi.”

“Cemaat saf oldu ama yarım metre batısında, caminin duvarına yaslanan sivil polisler var. Cemaatin doğusunda ise tek bir sıra halinde yüzleri cemaate dönmüş polisler var. Ben en arka saftayım. Benim arkamda da tam teçhizatlı askerler var. Şimdi burada, bu şartlarda cenaze namazı kılınacak, hoca tabutun başına geçti. Cemaate dönerek, “bir de müezzin lazım, ama nerede?” dedi. Hoca bile zor bulundu, o da tam hoca değil, stajyer hoca. O stajyer hem müezzinlik yapacak hem hocalık.”

“Bu yaşananlar mevtayı cezalandırmak mı, yoksa cemaate mesaj vermek miydi, onu anlamadım. Bana göre o gün bunları yaşatan kaymakamdı. Çünkü bir ilçenin en büyük mülk amiri kaymakamdır. O polisler oraya kendi kafalarına göre gelip cenazenin yanında dikilemezler.”

“O kaymakam yükseldi, çeşitli illerde valilik yaptı. Sonunda Bursa Valisi iken FETÖ’den hapse atıldı. Fatsa’ya FETÖ’nün öğrenci yurdunu ilk açan kim? O vali. Şimdi nerede? Hapishanede. Devlet Fikri Sönmez’e komünist diyor, vatan haini demiyor. Ama 15 Temmuz kalkışması olayından sonra FETÖ’cülere ne diyor? Vatan haini. Sonra ne diyor, onların bu topraklarda yatacak yeri yoktur. Fikri Sönmez’in cenazesini köy mezarlığına gömdürmemeye çalışan, ona hiçbir dini hizmeti verdirmek istemeyen o vali vatan haini damgası ile ölünce, acaba onu nereye gömecekler merak ediyorum.”

İşte bu manada kendilerini dokunalmaz ve özellikle de sınırsız lakin sorumsuz güçle teçhiz edildiğini zannedenlere yukarıdaki ibret verici aktarılanlar mezkur valinin durumu “etme bulma dünyası” kabilinden ders olur umarım.